Hoe organiseer je in een klein dorp een duurzame warmtevoorziening die past bij de toekomst van het energiesysteem? En wat vraagt dat van inwoners, overheden en partners? In Enspijk zijn ze het avontuur aangegaan – en die ervaring levert nu waardevolle lessen op voor andere dorpen in Rivierenland.
De pilot draait om aquathermie: het winnen van warmte uit rivierwater (in dit geval de Linge), in combinatie met zon en wind. In 2023 is coöperatie Duurzame Warmte Enspijk (DWE) opgericht, en samen met gemeente West Betuwe en de regio is gewerkt aan techniek, draagvlak, organisatie en financiering. Een sterk team van betrokken inwoners staat aan het roer.
Leren door te doen
Uit de evaluatie blijkt dat de kracht van de pilot zit in de integrale aanpak, samenwerking met de gemeente, en het enthousiasme van het lokale team. Tegelijk zijn er ook uitdagingen: de afhankelijkheid van een klein aantal sleutelfiguren, lange doorlooptijd en beperkte financiële ruimte. Toch geldt de pilot nu al als voorbeeld voor andere kleine kernen.
Concrete lessen voor anderen
De evaluatie leverde een aantal direct bruikbare inzichten op:
- Gebruik gereedschappen zoals MAMCA en een Plan van Aanpak om vanaf de start gezamenlijk te sturen.
- Werk met een intentieverklaring tussen initiatief en gemeente om samenwerking te verankeren.
- Investeer in regionaal organiserend vermogen, bijvoorbeeld via een ontwikkelbedrijf en kennisteam.
- Ontwikkel een maatschappelijke businesscase om investeringen eerlijk te verdelen.
Samen verder
De betrokkenen hebben een gezamenlijk doel: bijdragen aan een leefbaar klimaat en betrouwbare, betaalbare warmte. Daarvoor is inzet nodig op meerdere niveaus – lokaal, regionaal én landelijk. De pilot in Enspijk laat zien dat het kan, als je samenwerkt, experimenteert en leert.
Meer weten of aan de slag in jouw dorp?
Het rapport over de evaluatie lees je hier. Neem contact op met RES FruitDelta Rivierenland voor vragen of een toelichting of kijk op dwenspijk.nl voor inspiratie en documenten zoals het Plan van Aanpak en de intentieverklaring.
