Momenteel wordt 97% van de gebouwen in Rivierenland verwarmd met aardgas. Dat is opgeteld een energieverbruik van ruim 6000 TJ. Die warmtevraag zal verlaagd moeten worden en waar dat niet kan, vervangen door duurzamere bronnen. Rivierenland kent geen grote restwarmtebronnen vanuit industrie, maar is wel rijk aan zon en water. Door in nauwe regionale samenwerking de kansen voor warmte uit de rivieren en plassen en met zonthermie de warmte uit de zon te benutten, kunnen we het aardgasverbruik flink verminderen zonder dat de elektriciteitsvraag te veel stijgt.
Warmte uitdaging omzetten naar kansen voor de hele regio
De uitdaging waar we met elkaar voor staan, is om de ruim 80 kleine kernen in Rivierenland een alternatief voor aardgas te bieden, zonder heel veel extra elektriciteit te gaan verbruiken.
Om deze uitdaging om te vormen tot kans is er gestart met onderzoek in Rivierenland naar alternatieven voor warmte die passen in ons gebied, voor groepen woningen een oplossing kunnen bieden en waar nog niet in andere gebieden in Nederland mee wordt geëxperimenteerd.
Concreet wordt er in Rivierenland op dit moment gewerkt aan drie pilots om te onderzoeken welke alternatieve methoden mogelijk zijn; één met lage temperatuur bron, één met midden temperatuur bron en één met hoge temperatuur bron. Het is de bedoeling dat de kennis die we met deze pilots opdoen ook elders in Rivierenland kan worden toegepast, om zo te zorgen voor een versnelling in de kernen die nog niet begonnen zijn.
Pilot 1: Aquathermie in Enspijk
Voor lage temperatuur verwarming lijkt de rivier de Linge geschikt als bron. Aquathermie heet dat. Bijna 20 kernen of wijken liggen aan de Linge en kwamen qua locatie in aanmerking voor de pilot. Door ook naar draagvlak, bestaand bewoners initiatief en kleinschaligheid (geschikt voor proefproject) te kijken is de keuze op Enspijk gevallen. De provincie heeft een quickscan laten uitvoeren, die bevestigde dat aquathermie in Enspijk zowel technisch als energetisch mogelijk. Vervolgens is er samen met de gemeente West Betuwe gestart om de pilot vorm te geven en hebben inwoners de werkgroep Duurzame Warmte Enspijk opgericht.
De pilot loopt inmiddels ruim anderhalf jaar en verloopt goed. Op het laatste NPRES-congres mochten inwoners hun verhaal presenteren en ook op de Regio Deal-dag stond Enspijk in de spotlights. Inmiddels is door de inwoners zelf een Plan van Aanpak opgesteld en in januari 2023 gepresenteerd aan de rest van de inwoners. Ook hebben we een filmpje over Enspijk gemaakt om anderen te inspireren.
Meer informatie over de warmtetransitie in Rivierenland is te lezen in de voortgangsrapportage.
