In 2021 moeten wij een Regionale Energiestrategie (RES) opleveren. Dat moeten wij samendoen en er komt veel bij kijken. Tijdens de regionale raadsbijeenkomst van 25 september 2019 zoomden wij in op de rol van de raden in de RES. Dat deden wij in een levendige, DWDD-achtige setting. Er was veel gelegenheid om met elkaar en met de leden van de stuurgroep RES in gesprek te gaan. En om (in pitches) aan te geven wat de mate zou moeten zijn van raadsparticipatie in het RES-proces, hoe we ons met acht gemeenten tot elkaar zouden moeten verhouden erin en wat adviezen aan de stuurgroep zouden moeten zijn.
Achtergrond
Op 28 juni 2019 publiceerde het kabinet het Klimaatakkoord. Onderdeel hiervan is de ontwikkeling van een Regionale Energiestrategie. Hierin legt elke van de in totaal 30 regio’s vast hoeveel duurzame elektriciteit en duurzame warmte er in de regio mogelijk is. Op 1 juni 2020 moet dit regionale bod in concept worden ingediend bij het Nationaal Programma RES (VNG, IPO, Unie van Waterschappen, BZK en EZK). Een jaar later, op 1 juni 2021, moeten wij het definitieve bod indienen.
Besluitvorming notitie
Hoe en met wie we in Rivierenland invulling geven aan de RES is vastgelegd in de concept-Notitie uitgangspunten RES Rivierenland. Deze circuleert momenteel langs de gemeenteraden ter consultatie. Tijdens de avond gingen wij in op een aantal onderdelen van deze notitie en hadden de raadsleden de gelegenheid om vragen te stellen. De notitie wordt na de consultatieronde opnieuw aan hen voorgelegd, ter vaststelling. Zij konden deze avond ook met de stuurgroep RES en elkaar in gesprek over wat zij wellicht de komende maanden nog nodig hebben in de aanloop naar de besluitvorming over de concept RES.
Stuurgroep RES aan tafel
De drukbezochte bijeenkomst (ca. 80 deelnemers) vond plaats bij Waterschap Rivierenland in Tiel en werd voorgezeten door Marcel Collignon, directeur van Sustainable Change, een netwerkorganisatie van professionals. In een talkshowachtige opzet interviewde hij leden van de stuurgroep. Vragen als ‘Is de RES een ‘moetje’’, ‘Wat zijn de stappen?’, ‘Wat is het belang van de verschillende partijen?’, ‘Wat hebben onze inwoners en bedrijven eraan?’, ‘Wat willen jullie meegeven aan de raadsleden?’ en nog veel meer kwamen aan bod.
Ruimteateliers
Femke Visser van Feddes/Olthof (een bureau voor landschapsarchitectuur en stedenbouw) vertelde over de Ruimteateliers die van start zijn gegaan. In deze ‘ateliers’ verkennen wij met elkaar de potentie, ruimtelijke impact en het draagvlak rondom duurzame opwekking van duurzame energie.
Dialoogtafels en pitches
Na de talkshow gingen de raadsleden in 6 groepen met elk een gespreksleider aan (dialoog)tafel. Zij bespraken de volgende drie kernvragen:
- We hebben gehoord over de relatie tussen een regionaal ‘product’ RES en lokaal beleid. Geef je als gemeenteraad teveel uit handen, of hebben we juist veel in handen door te participeren in dit proces?
- Hoe willen we ons met acht gemeenten tot elkaar verhouden in dit RES-proces?
- Welke andere onderwerpen/vraagstukken vinden jullie als gemeenteraadslid relevant? Hebben jullie adviezen aan de stuurgroep?
De antwoorden werden samengevat op briefjes die dienden als input voor de pitches die de gespreksleiders uiteindelijk hielden om de visie en meningen van de raadsleden weer te geven.
De leden van de stuurgroep werden tenslotte weer aan tafel uitgenodigd om te reflecteren op de pitches. De rode draad kan als volgt worden samengevat:
- Er is veel meer besef dat we nu aan de slag moeten en niet moeten wachten met ons bod.
- We moeten een voortrekker zijn, de ‘boer ermee op’.
- De informatievoorziening naar de raden en de betrokkenheid wordt als goed ervaren.
- Het toverwoord van de avond is ‘samenwerken’: we moeten en willen ook meer samendoen wat onze duurzaamheidsopgave betreft.
- Hierbij moet solidariteit zijn: alle gemeenten moeten hun opgaven invullen, en mogen geen ‘freeriders’ zijn.
- De lusten en lasten die dit met zich meebrengt, moeten we eerlijk verdelen.
- Het is de taak van de stuurgroep om aan te geven wat de spelregels zijn, wat we precies verstaan onder solidariteit, wat we verdelen en wat we communiceren naar de inwoners. Dit moet zij toetsen bij de raden alvorens het in de raden komt.
- Het draagvlak van inwoners en bedrijven is heel belangrijk: hoe nemen wij die mee?
- Er liggen kansen voor de regio en die willen wij pakken.
- In dit hele proces is een goede communicatie nodig.
- De bijeenkomst en het onderlinge gesprek is waardevol. Meer (kennis) samen delen, ook behoefte aan inhoudelijke gesprekken.
De bijeenkomst werd afgesloten met een borrel waarin nog volop werd nagepraat en inhoudelijke vragen gesteld konden worden over warmte, ruimteateliers, infrastructuur en proces.
